Skip to Content Skip to Footer
Delaware Wic Site Logo
  • Bay tete
  • Edikasyon sou nitrisyon
  • Vle Aprann Plis?
  • Kreyòl
    • English
    • Español

W Ap Elve Timoun? Pwoteje TÈT Ou Kont Alkòl Ak Dwòg

  • Lakay
  • Resous Edikasyon Adisyonèl
  • Paran Dwòg ak Alkòl
  • Kòmanse kote ou ye a
  • Mande èd
  • Rete S.A.F.E.
  • Gen anpil fason pou w yon paran
  • Resous pou sante mantal ak adiksyon
Telechaje
Start
where you are

Kòmanse

kote ou ye a

Elve timoun se kòmansman yon long pakou... epi li mande anpil travay! Tout bagay ou fè pou pran swen tèt ou ak pou rete an sante, se yon mwayen tou pou pran swen pitit ou.

Number one on a purple background
Sonje, ou pa poukont ou. Pran yon jounen alafwa. Li pa janm twò ta pou kòmanse retablisman w.
Number two on a purple background
Priyorize retablisman w.
Number Three on a purple background
Swen pèsonèl se swen timoun.
Number one on a purple background

Sonje, ou pa poukont ou. Pran yon jounen alafwa. Li pa janm twò ta pou kòmanse retablisman w.

Number two on a purple background
Priyorize retablisman w.
Number Three on a purple background

Swen pèsonèl se swen timoun.

Mande

èd

Li nòmal pou santi w boulvèse. Kreye yon ekip sipò ozalantou w, lòt adilt ki fè w konfyans epi ki kapab sipòte w, pitit ou, ak retablisman w. Ekip sipò w la ka gen ladan l:

  • Zanmi
  • Fanmi
  • Pwofesyonèl swen sante w la
Yon vizitè adomisil

Yon enfimyè oswa yon travayè kapab rankontre w lakay ou oswa defason vityèl pou ede w pran swen tèt ou ak swen pitit ou depi premye ane lavi l yo. Pwogram sa se yon pwogram ki gratis e ki ochwa.

Sèvis entèvansyon prekòs

Yon pwogram gratis ki sipòte devlopman pitit ou a swa avèk sèvis adomisil oswa sèvis sant gadri yo.

Yon espesyalis sipò ant kanmarad
ask-for-help
Gen ED

Rete S.A.F.E.1

Elve timoun se yon travay ki difisil, youn ki mande anpil atansyon, sitou si w ap eseye asire sekirite yon tibebe oswa yon timoun piti. Asire sekirite yon timoun vle di prete atansyon ak anviwònman kote y ap viv, jwe ak domi. Konsomasyon dwòg oswa alkòl ka rann li difisil pou yon paran pran swen pitit li. Si w santi w pa kapab asire sekirite pitit ou a, mande yon lòt adilt ou fè konfyans èd.

  • Dòmi san danje: Sou enfliyans dwòg ak/oswa alkòl, yon paran ka petèt pa kapab fè chwa ki pi asire a. Pa egzanp, dòmi ka pran yon paran epi paran an dòmi plis pase abityèl, si y ap dòmi ansanm avèk tibebe ak timoun piti, sa ka fè timoun nan gen risk pou l toufe. Mete tibebe w la kouche nan yon anviwònman ki pa gen lafimen.
  • Somèy san danje a vle di: mete pitit ou a kouche sou do, sou yon sifas ki fèm, ki pa pre okenn dra lach oswa jwèt mou. Dòmi nan menm chanm, men pa sou menm kabann
  • Alètman redui risk Sendwòm Lanmò Sibit lakay Tibebe (Sudden Infant Death Syndrome, SIDS), sa ki rive souvan lè tibebe yo ap dòmi.
  • Atansyon: Toujou sipèvize pitit ou a, sitou sou yon tab pou chanje kouchèt, planche oswa nan machin.
  • Ś Alimantasyon: Pandan 6 premye mwa li vivan yo, lèt matènèl ak/oswa lèt bebe se tout sa pitit ou a bezwen.
  • Anviwònman: Yon orè konsistan ansanm ak yon anviwònman kalm ede timoun yo santi yo an tout sekirite.

1. Premye Ane a: Pwojè Journey a. https://journeyrecoveryproject.com/the-first-year/.

Preskripsyon

Natirèlman, timoun piti yo kirye epi yo ka gen aksè ak nenpòt dwòg oswa medikaman yo preskri ke w pa konsève nan yon espas ki asire. Yo ka, san fè eksprè, vale oswa manje yo bagay ki pa bon pou yo. Toujou kenbe preskripsyon ak nenpòt dwòg oswa medikaman kote timoun yo pa ka jwenn yo, de preferans nan yon amwa medikaman ki fèmen a kle. Jete ansyen medikaman sou preskripsyon yo nan tout mezi sekirite. Pou jwenn plis enfòmasyon sou kijan pou konsève ak jete medikaman yo nan tout mezi sekirite, ale sou helpisherede.com.

Tabak

Lè paran ansanm ak moun k ap bay swen yo ap fimen ak itilize sigarèt elektwonik toupre tibebe ak timoun piti yo, sa kapab afekte sante timoun yo. Sou 7,000 sibstans chimik ki nan lafimen tabak omwen yo konnen 250 ladan yo nwizib epi 69 ladan yo bay kansè1.

Ekspozisyon segondè ak ekspozisyon tèsyè mete timoun piti yo arisk pou yo gen pwoblèm aprantisaj, enfeksyon nan zòrèy, opresyon, oswa pwoblèm respiratwa ki pi danjere lè yo trape yon grip oswa viris2.

PA gen yon kantite lafimen segondè ki san danje (lè w respire lafimen nan lè a yon moun k ap fimen toupre a degaje, sitou nan yon espas ki fèmen tankou yon kay oswa machin) ak lafimen tèsyè (yon tibebe rale toksin sa nan rad la, cheve, ak nan po moun k ap fimen an.)

  1. www.cancer.gov
  2. https://www.cdc.gov/tobacco/secondhand-smoke/health.html

Vapotaj

Sigarèt elektwonik ak vapotaj danjere pou jèn, jèn adilt, fanm ansent oswa adilt ki pa konsome pwodui ki gen tabak aktyèlman3.

Yo fè maketing pou yo kòm pwodui ki “mwen danjere”, men, an reyalite, yo “pa san danje.” Dènye rechèch John Hopkins University yo te revele te gen apeprè 2,000 sibstans chimik nan anpil pwodui vapotaj ki popilè.

Menm jan ak lafimen segondè a, si w respire vapè/ayewozòl segondè, ou ekspoze ak nikotin, ansanm ak tout lòt sibstans chimik yo. Tanpri, kenbe likid vaporizasyon yo (sa vle di, Likid elektwonik/Ji elektwonik) lwen timoun ak zannimo domestik paske li vrèman toksik lè yo vale yo oswa lè yo antre nan po yo.

3. https://www.cdc.gov/tobacco/e-cigarettes/about.html

Gen anpil fason pou w yon paran3

Jan ou ye a, ou bon pou w paran. Ou pa bezwen gen yon pase ki diferan. Pa gen anyen ou dwe ratrape.

Se pou w prezan kounye a menm, nan nivo w kapab, avèk pitit ou a. Asire sekirite, lanmou, estrikti ak limit. Pitit ou a bezwen w, pou w la jou apre jou, pou li.

3. Fanm ki gen Timoun ki Pi Gran: Pwojè Journey a.
https://journeyrecoveryproject.com/women-with-older-children/.

Mom with baby

Gen anpil fason pou w yon paran3

Jan ou ye a, ou bon pou w paran. Ou pa bezwen gen yon pase ki diferan. Pa gen anyen ou dwe ratrape.

Se pou w prezan kounye a menm, nan nivo w kapab, avèk pitit ou a. Asire sekirite, lanmou, estrikti ak limit. Pitit ou a bezwen w, pou w la jou apre jou, pou li.

3. Fanm ki gen Timoun ki Pi Gran: Pwojè Journey a. https://journeyrecoveryproject.com/women-with-older-children/.

Resous

pou sante mantal ak adiksyon

Maladi mantal ak adiksyon kapab afekte nenpòt moun. Okenn moun pa gen dwa fè fas ak difikilte pou kont li. Chwazi pi bon fason pou resevwa swen an, isit la menm nan Delaware. Tout sèvis ki mansyone anba yo gratis atravè helpisherede.com, epi w ap jwenn nenpòt kalte referans disponib pou ou, kit ou gen asirans kit ou pa gen asirans.

Ale sou helpsherede.com
Girl looking at a mobile phone

Verite sou Fentanyl

Fentanyl se yon medikaman sentetik ki entwodui nan tout lòt kalite medikaman yo. Fentanyl ap parèt nan kokayin, ewoyin, marigwana, PCP, ansanm ak lòt dwòg lari — sa ki lakoz ovèdòz ak lanmò. Si w konsome dwòg, ou ka petèt gen risk pou pran fentanyl san w pa menm konn sa menm.

Aprann plis

Medikaman San Danje Fason pou Konsève ak Jete

Toujou fèmen medikaman sou preskripsyon yo a kle pou anpeche yo tonbe nan men lòt moun. Jete preskripsyon ou pa vle ak preskripsyon w pa itilize yo nan youn nan bwat depo medikaman sou preskripsyon ki nan Delawareyo.

Jwenn yon Drop Box Kote
Delaware Wic Site Logo

Kontakte nou

Konte New Castle
Hudson: (302) 605-4066
West End: (302) 605-6653
Northeast/Claymont: (302) 605-4099
Imèl: nccwic@delaware.gov

Konte Kent
(302) 605-1833
(302) 605-4077 (Panyòl)
Imèl: kentwic@delaware.gov

Konte Sussex
(302) 605-4055
(302) 605-4077 (Panyòl)
Imèl: sussexwic@delaware.gov

Resous yo

  • Gid sou revni
  • Sipò WIC pou Alètman
  • Delaware WIC Kliyan Portal
  • Instagram
  • Facebook
  • Youtube

Imèl: dewicprogram@delaware.gov

Enstitisyon sa a se yon founisè opòtinite egalego.
Klike la a pou deklarasyon USDA ki pa diskriminasyon.

Cookie PolicyRèg sou enfòmasyon prive

© Brush Art Corporation

  • Email
  • SMS
If you are using multiple emails, separate them with commas.

    Bay yon Tibebe 6-7 Mwa Manje

    Bay manje pire nan kiyè ak nan yon bòl, jamè nan yon bibwon. Kòmanse ak legim an premye pou kèk jou anvan ou prezante manje annapre a.

    Lèt Tete
    Lèt Tibebe
    Lèt Tete

    Kontinye bay tete sou demann, apeprè 4 jiska 6 fwa nan 24 èdtan.

    Tibebe yo ka fè fas ak yon pouse kwasans anviwon 6 mwa daj epi yo ka manje pi souvan.

    Ofri lèt tete nan yon gode.

    Lèt Tibebe

    24-32 ons chak jou nan lèt ki gen fè ladan. Ofri lèt nan yon gode.

    Grenn
    Legim
    Fwi
    Pwoteyin
    Grenn

    Itilize lèt tete oswa lèt tibebe pou prepare 2-4 gwo kiyè sereyal tibebe ki gen fè ladan. Ofri de fwa pa jou.

    2-4 gwo kiyè ti moso pen sèk, ti bonbon sèl, ak sereyal. Ofri de fwa pa jou.

    Grains
    Legim

    4-8 gwo kiyè chak jou.

    Legim Kuit, pire, kraze.

    Vegetables
    Fwi

    4-8 gwo kiyè chak jou.

    Fwi Kuit, pire, kraze. Sòs pòm, pire pèch, oswa fig kraze.

    Fruits
    Pwoteyin

    2-4 gwo kiyè chak jou.

    Vyann, vyann bèt volay, ze, pwason, oswa legim an pire, kraze oswa pire.

    Ka ajoute yogout lèt antye lis.

    Pou dilye manba, sèvi ak sereyal tibebe oswa yogout lèt antye.

    Proteins

    Bay yon Tibebe 10-12 Mwa Manje

    Lèt tete se sous nitrisyon ki pi enpòtan pou tibebe w la, menm apre ou kòmanse ofri l manje solid.

    Lèt Tete
    Lèt Tibebe
    Lèt Tete
    Kontinye bay tete sou demann, 3 fwa oswa plis chak jou.
    Lèt Tibebe

    16-24 ons chak jou. Ofri nan yon gode.

    Grenn
    Legim
    Fwi
    Pwoteyin
    Grenn

    4-8 gwo kiyè chak jou.

    Sereyal pou tibebe WIC apwouve.

    Pen griye sèk, ti biskwit, pen, bagèl, woulo, oswa ponmkèt òdinè.

    Diri ak nouy ki kuit.

    10-12 Month Grains
    Legim

    3-4 gwo kiyè chak jou.

    Moso legim kwit gwosè yon kout dan.

    10-12 Month Vegetables
    Fwi

    3-4 gwo kiyè chak jou.

    Fwi fre, kale, ak nan pòsyon gwosè yon kout dan.

    10-12 Month Fruits
    Pwoteyin

    2-4 gwo kiyè chak jou.

    Vyann ki byen rache, koupe oswa vyann ki koupe an kib, bèt volay, ze, pwason, oswa pwa kraze kuit.

    Manba fen, lis.

    10-12 Month Proteins

    Bay yon Tibebe 8-9 Mwa Manje

    Bay manje ki solid yo nan kiyè. Pa janm mete sereyal nan yon bibwon.
    Lèt Tete
    Lèt Tibebe
    Lèt Tete

    Kontinye bay tete sou demann, omwen 4 fwa nan 24 èdtan.

    Si tibebe w la sanble mwens enterese nan tete apre ou fin prezante solid, eseye bay tete anvan ou ofri solid.

    Ofri lèt tete nan yon gode.

    Lèt Tibebe

    24-32 ons chak jou.

    Ofri lèt nan yon gode.

    Grenn
    Legim
    Fwi
    Pwoteyin
    Grenn

    4-8 gwo kiyè chak jou.

    Sereyal tibebe òdinè ki gen fè ladan.

    Diri oswa pat òdinè.

    Biskwit ti bebe, ti moso pen, oswa tòtiya mou.

    8-9 Month Grains
    Legim

    8-12 gwo kiyè chak jou.

    Legim òdinè ki kwit, kraze ak yon fouchèt.

    8-9 Month Vegetables
    Fwi

    8-12 gwo kiyè chak jou.

    Fwi mou kale an moso ki gwosè yon bouche.

    Fwi nan bwat san sik.

    8-9 Month Fruits
    Pwoteyin

    4-8 gwo kiyè chak jou.

    Vyann ki byen rache, koupe oswa vyann ki koupe an kib, bèt volay, ze, pwason, oswa pwa kraze kuit.

    Fwomaj kotaj oswa fwomaj dou.

    Manba oswa nwa fen, lis.

    8-9 Month Proteins
    I'm Hungry
    I'm Hungry

    Konsèy

    Mom new born home

    LÈT TETE AK LÈT TIBEBE:

    Anviwon 2-3 semèn, 6 semèn, 3 mwa, ak 6 mwa daj, ti bebe yo ka fè fas ak yon pouse kwasans lè yo manje pi souvan.

    Pandan y ap grandi ti bebe yo ka kenbe plis lèt, kidonk lè ant chak repa vin gen plis eka epi yo pran mwens tan.

    Pou anpeche l toufe, toujou kenbe tibebe w la lè w ap ba li manje. Pa janm soulve yon bibwon lè w ap bay manje.

    Kòmanse ofri lèt antye lè tibebe w la gen yon lane.

    Akademi Ameriken pou Pedyatri (American Academy of Pediatrics) rekòmande pou bay tete eksklizif pandan sis premye mwa yo epi kontinye bay tete pandan omwen 12 mwa ak plis.
    feeding solid foods

    BAY MANJE KI SOLID:

    Rete tann pou w ofri manje solid jiskaske tibebe w la:
    • Ka chita epi kenbe pwòp tèt li.
    • Louvri bouch li lè li wè manje.
    • Ka fèmen bouch li w ap foure yon kiyè nan bouch li.

    Pou anpeche l toufe, toujou kenbe tibebe w la lè w ap ba li manje. Pa janm soulve yon bibwon lè w ap bay manje.

    Eseye yon sèl nouvo manje alafwa. Tann 5 jou anvan ou eseye yon lòt nouvo manje pou siveye alèji. Alèji ak yon manje ka gen ladan souf anlè, gratèl, oswa dyare.

    Entwodui bè manba a lè tibebe a gen 6 mwa konsa. Melanje yon ti kiyè bè manba ak lèt tete oswa lèt an poud. Fè l vin likid epi fasil pou vale. Sèvi ak yon kiyè pou ba l yon ti goute nan pwodui a. Siveye nenpòt reyaksyon pandan 2 pwochen èdtan yo.

    Tibebe ki poko gen yon lane PA ta dwe bwè siwo myèl oswa manje ki ka lakòz yo toufe tankou nwa oswa rezen antye.

    Tout tibebe yo diferan. Pale ak WIC oswa pwofesyonèl swen sante tibebe w la sou bezwen tibebe w la.

    Endis Alimantasyon

    Mwen Grangou
    Vant Mwen Plen
    Mwen Grangou
    • Stirring
      Ajitasyon
    • Mouth opening
      Bouch louvri
    • Turning head seeking/rooting
      Vire tèt chache/rasinen
    Vant Mwen Plen
    • Releases or falls off
      Lage oswa “tonbe”
    • Turns away
      Vire
    • Relaxes and opens fists
      Rilaks epi ouvri pla men l

    Bay yon Tibebe 4-5 Mwa Manje

    Anvan dan yo parèt, siye jansiv la ak yon twal mou, pwòp apre chak repa, espesyalman anvan li dòmi.
    Lèt Tete
    Lèt Tibebe
    Lèt Tete

    Bay tibebe w la tete sou demann, omwen 7-9 fwa nan 24 èdtan.

    Lè tibebe w la kòmanse fè dan, li ka vle tete pi souvan.

    Lèt Tibebe

    25-45 ons nan 24 èdtan.

    Tibebe w la bezwen apeprè 4-6 ons lèt ki gen anpil fè chak 3-4 èdtan.

    Tibebe w la ka kòmanse manje selon yon orè. Olye pou w konsantre sou kantite fiks, kite tibebe w la di w lè li pran ase.

    Bay yon Tibebe 0-3 Mwa Manje

    Tibebe ki fenk fèt yo gen ti vant epi yo bezwen manje souvan. Nan premye semèn yo, ou ka bezwen reveye tibebe w la pou ba li manje si li dòmi pou plis pase 4 èdtan.
    Pouse Kwasans
    Anpil ti bebe rechiya pandan yon pouse kwasans epi yo vle fè plis tan ap tete epi pi souvan. Yo rele sa alimantasyon an grap. Sa a se fason tibebe w la ede w ogmante pwodiksyon lèt ou pou w ka reponn ak bezwen l yo. Sonje byen, plis tibebe w la ap pran tete, se plis kò w ap pwodui lèt.
    Pouse kwasans ka rive nenpòt ki lè, epi chak ti bebe diferan.
    Yo souvan rive nan laj sa yo:
    two-three-weeks
    2 jiska 3 Semèn
    six-weeks
    6 Semèn
    three-months
    3 Mwa
    six-months
    6 Mwa
    Lèt Tete
    Lèt Tibebe
    Lèt Tete

    Bay tete 8-12 fwa nan 24 èdtan pou ede tibebe w la rete an sante.

    Bay tete sou demann ak lè tibebe w la montre siy grangou, tankou souse men oswa souse bouch.

    Lèt Tibebe

    Nan premye jou yo, tibebe ki fèk fèt yo bezwen 2-3 ons lèt pou tibebe ki gen anpil fè chak 3-4 èdtan.

    Nan fen premye mwa a, tibebe w la bezwen anviwon 4 ons chak 4 èdtan.

    Bay manje sou demann ak lè tibebe w la montre siy grangou.

    Ki manje mwen ka jwenn?

    Lis Manje Otorize

    Ki kote mwen ka achte?